Wie in 2019 aan een bouwproject voor de zorg wil beginnen moet rekening houden met fors hogere bouwkosten. In 2018 stegen de kosten voor bouwen in de gezondheidszorg met ruim vijf procent. Maatschappelijke veranderingen zullen de kosten verder stuwen, waarschuwt het Adviescentrum voor Zorghuisvesting (AcvZ).

In 2018 zijn de bouwkosten voor alle soorten projecten sterk gestegen. Dat blijkt uit berekeningen van het Bureau Documentatie Bouwwezen. Het bureau heeft in opdracht van het AcvZ de specifieke bouwkosten in de gezondheidszorg in kaart gebracht. De structurele en conjuncturele stijging van deze kosten bedraagt in 2018 in totaal ruim 5 procent.

Het AcvZ heeft op basis hiervan berekend wat het in 2019 gaat kosten op een vierkante meter te bouwen in de zorg. Zo kost een vierkante meter in de cure per 1 januari 2019 2.727 euro per meter. Dat was in 2018 nog 2602 euro. In de care kost een vierkante meter nu 1912 euro. In 2018 was dat 1820 euro, inclusief btw.

Green deal

Behalve deze prijsstijging, die het gevolg is van krapte op de bouwmarkt, moeten partijen met een bouwwens ook rekening houden met maatschappelijke veranderingen die de prijs verder op zullen drijven, stelt AcvZ. Zo worden in de ziekenhuissector grote verschuivingen in het aanbod verwacht. De Nederlandse Zorgautoriteit voorspelt een afname van het aantal ziekenhuizen: personeelskrapte, verhoogde kwaliteitseisen en fusies leiden tot ingrepen in het vastgoed.

Ondanks de verwachte afname van het aantal ziekenhuizen blijft er toch een behoefte om nieuw te bouw bestaan. Volgens Wim Meijer, vicevoorzitter van de stichting AcvZ, sluiten die twee dingen elkaar zeker niet uit. “In Nederland hebben we eigenlijk  nooit een periode gekend dat er een tekort was aan ziekenhuisbedden”, legt hij uit. “Hooguit is er bij grote nieuwbouwwijken behoefte aan een nieuwe ziekenhuislocatie gekomen. Er wordt niet per se gebouwd om tekorten aan te pakken. Wel zijn er andere aanleidingen die eens in de zoveel tijd de nieuwbouw van ziekenhuizen rechtvaardigen. Dat kan zijn vanwege nieuwe, technologische ontwikkelingen, maar ook omdat het soort zorg dat gevraagd wordt verandert. En dat is nu ook weer zo.”

Meijer wijst behalve op technologische eisen aan ziekenhuiszorg ook op de green deal voor de zorg die vorig jaar is gesloten en die onder meer om een vergroening van het zorgvastgoed vraagt. Hiermee is in de zorg nog weinig praktijkervaring opgedaan, maar ook hiervan moet een kostenstijging worden verwacht. Een complicatie hierbij is dat de overheid geen zicht heeft op de financiële gevolgen van de vergroening, aldus AcvZ.

Kwaliteit

“Verduurzaming is een stimulans om vastgoed te vernieuwen”, vervolgt Meijer, “maar het is op zichzelf niet genoeg reden om aan nieuwbouw te beginnen. Nu worden daarbij ook nieuwe kwaliteitseisen gesteld aan de zorg. Zo zie je dat op sommige locaties de spoedeisende hulp of verloskunde verdwijnen, waardoor er op andere locaties een tandje moet worden bijgezet. Dat kan reden zijn om uit te breiden.”

Ook grote zorghervormingen, zoals die in de care, hebben hun effecten. Vooral het opheffen van de verzorgingshuizen leidt tot aanpassing van de voorzieningen. Tot slot zijn er natuurlijk ook financiële redenen om de zorgvastgoedportefeuille opnieuw in te richten, stelt Meijer. “Dat zie je bij het Haags Medisch Centrum, dat van drie naar twee ziekenhuizen gaat. De sluiting van het Bronovo ziekenhuis zorgt ongetwijfeld voor een enorme huisvestingsopgave bij het Westeinde.”

Zorgprijzen

AcvZ voorziet dat de vastgoeddilemma’s zullen leiden tot discussies tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars over de prijsvorming in de zorg. Het adviescentrum dringt er bij de overheid op aan om met “structureel en faciliterend beleid” te komen voor zorgvastgoed. “Op de chaos van faillissementen zitten patiënten en politiek na Slotervaart en Lelystad niet te wachten”, stelt het adviescentrum.

AcvZ wijst er tot slot op dat goed informatie over het zorgvastgoed een randvoorwaarde is voor beleid. Gegevens over individueel zorgvastgoed en zorgbouw zijn sinds de afschaffing van het bouwregime, met vergunningen en nacalculatie, in 2010 niet meer geactualiseerd. In totaal wordt de waarde van al het zorgvastgoed op ruim 30 miljard geschat.

Bron: Skipr.nl