‘Een roerig jaar met meer diepte- dan hoogtepunten, dat was 2018 voor de cryptomarkt’, zo omschrijft de AFM het cryptojaar 2018. Te midden van een sterk schommelende bitcoinkoers en een groeiend aantal oplichtingspraktijken, herhaalde de autoriteit in 2018 krachtige waarschuwingen voor de gevaren van crypto’s. ‘Een belangrijk effect daarvan was dat geen enkele belangrijke financiële instelling crypto-gerelateerde diensten aanbood en de meeste consumenten beheerst omgingen met crypto’s’, zo stellen ze nu op de hun website.
In januari en februari 2018 waren de cryptovaluta nog hét gespreksonderwerp. Lars van de Ven, Crypto-expert bij de AFM, legt uit: ‘We zagen het risico dat mensen verblind waren door snelle winst en geen oog meer hadden voor de risico’s. Daar waren we oprecht bezorgd over. We wilden graag beter inzicht in het gedrag van cryptobezitters in Nederland. Daarom zijn we in januari een consumentenonderzoek gestart naar cryptobezit in Nederland.’ Ook de politiek maakt zich zorgen. ‘Het ging vooral over de balans tussen de bescherming van de belangen van consumenten en ruimte bieden voor nuttige innovaties. Dat evenwicht sloeg in onze ogen sterk door naar het eerste, omdat de hype op dat moment zo sterk was en de verhalen over misbruik en fraude overal opdoken. Daarom heb ik ook uitgelegd hoe belangrijk het was dat consumenten beseften aan welke risico’s zij werden blootgesteld met crypto’s’, aldus Van de Ven.
Reclame voor cryptovaluta wordt door steeds meer websites en social media verbonden. Daarmee wordt de cryptomarkt hard geraakt, zij adverteren immers vrijwel alleen online. Die reclames waren echter niet allemaal eerlijk en soms ronduit misleidend. De AFM was daarom blij met het verbod. Van de Ven: ‘Tegelijkertijd begon de maatschappelijke teneur om te slaan, door de sterke koersdalingen sinds het begin van het jaar ontstond het besef dat crypto’s niet de gemakkelijke weg naar rijkdom waren.’ De politiek begint op te roepen tot internationale regelgeving rond cryptovaluta.
De AFM doet onderzoek naar cryptomunten in Nederland en concludeert dat Nederlanders beheerst omgaan met cryptovaluta. Slechts 1 procent van de investeerders stelt in de problemen te komen bij een koersval. Van de Ven meent dat dit onderzoek belangrijk is om aannames te checken. ‘Omdat de markt niet is gereguleerd waren betrouwbare data niet aanwezig en hadden we vooral anekdotisch bewijs. Nu konden we op basis van harde data ons beeld van de cryptomarkt in Nederland scherper krijgen.’
De AFM begint strenger op te treden tegen bedrijven die bewust het AFM-toezicht op de handel in cryptovaluta ontwijken. Ook uiten zij kritiek op beleggingsfondsen in dergelijke valuta. Ondertussen ontstaat een nieuwe beleggingstrend: vastgoedbeleggingen in de vorm van crypto’s. Deze activiteiten vallen vaak onder de Wft omdat er sprake is van het beheer van een beleggingsinstelling of andere vormen van financiële dienstverlening. De AFM treedt op.
In november zakt de markt voor cryptovaluta plotseling enorm in elkaar. Na een vrije val van 35 procent constateert de AFM dat ‘de hype duidelijk over is’. De totale waarde van bitcoin is dan van 210 tot 50 miljard euro gedaald. Een aantal mensen en bedrijven hebben de hype flink in de portemonee gevoeld. Van de Ven: ‘Zij hebben helaas zelf moeten ervaren hoe een hype kan ontstaan en wat dat met mensen doet. Hopelijk laten zij zich bij een nieuwe bubbel minder snel verleiden.’
De AFM en DNB hebben een gezamenlijk advies aan de minister van Financiën gestuurd. Daarin houden ze vast aan de standpunten van 2018: nuttige innovatie de ruimte geven en bieden tegelijkertijd consumenten en beleggers beschermen. Een van die nuttige innovaties is de STO, een afkorting van security token offerings. In tegenstelling tot ICO’s, die juist buiten financieel toezicht handelen, zoeken STO’s juist dat toezicht op. Van de Ven: ‘Dit zijn crypto’s die bijvoorbeeld een aandeel of obligatie vertegenwoordigen en zodoende onder het toezicht van de AFM vallen. Security tokens kunnen op termijn een aanvulling zijn op mkb-financiering, al moet dat zich nog in praktijk bewijzen. In dit verband houdt de huidige wet- en regelgeving niet overal even goed rekening met de toepassing van blockchaintechnologie.’
Bron: cmweb.nl